Statystyczny polski sześciolatek ma ponad 5 zębów zaatakowanych próchnicą, a tylko jeden ząb wyleczony. Stawia to nas w jednym szeregu z Białorusią, Litwą, Łotwą, Ukrainą. Sytuacja wygląda lepiej nawet w takich krajach jak Uganda i RPA.
DLACZEGO W POLSCE JEST TAKI PROBLEM Z PRÓCHNICĄ?
– brak programów profilaktycznych
– brak gabinetów w szkołach – gdzie byłyby regularne wizyty, zabiegi fluoryzacji
– koszyk świadczeń stomatologicznych refundowany z NFZ jest bardzo ograniczony
Formalnie mamy prawo do szerokiego wachlarza usług stomatologicznych. Mogą je świadczyć także niepubliczne praktyki prywatne, ale kontrakty z NFZ ma mniej niż 25% gabinetów stomatologicznych – refundacja w bardzo niewielkim stopniu pokrywa zapotrzebowanie. Niektóre świadczenia profilaktyczne dla dzieci finansuje NFZ – ale brak jest koordynacji krajowej.
Z braku środków w systemie publicznym – leczenie stomatologiczne jest dostępne w praktyce tylko prywatnie. Opłaty nie są regulowane nawet ramowo. Brakuje standardów i ogólnych wytycznych praktyki stomatologicznej, więc jakość świadczeń gwarantowanych jest stosunkowo niska.
O poziomie opieki stomatologicznej w Polsce mówią następujące wskaźniki
- Wskaźnik PUW (liczba zębów z próchnicą u dwunastolatka) ok. 5
- odsetek osób starszych bez uzębienia – 44%
- liczba dentystów na 100 tys. mieszkańców – 34 (to akurat wcale nie jest mało)
WIELKA BRYTANIA SOBIE PORADZIŁA
Kilka dekad temu – stan zdrowia jamy ustnej przeciętnego Brytyjczyka był bardzo zły. Teraz Wielka Brytania mieści się w w pierwszej piątce krajów. Jak to osiągnięto? Podobnie jak w innych europejskich krajach, dentyści – to prywatne praktyki – wykonują usługi na kontraktach z publicznym płatnikiem.
Powszechne programy promujące:
- racjonalna dieta
- ograniczenie cukru
- higiena jamy ustnej
- profilaktyka – fluoryzacja
- walka z nikotynizmem i alkoholizmem.
WZOREM OPIEKI STOMATOLOGICZNEJ DZIECI JEST SZWECJA
W Szwecji na opiekę stomatologiczną dzieci przeznacza się 50% środków przeznaczonych na stomatologię ogółem.
4 przeglądy w roku – wykonywane najczęściej przez higienistki lub asystentki stomatologiczne.
Pierwsza wizyta – przed 2 rokiem życia, żeby znaleźć te dzieci, które należą do grup bardziej zagrożonych próchnicą. Informacja na ten temat jest przekazywana pediatrze. Rozpoczyna się współpraca pediatry i stomatologa.
Pod względem zdrowia jamy ustnej szwedzki system opieki zdrowotnej wyróżnia trzy grupy dzieci:
1 – dzieci zdrowe
2 – dzieci z próchnicą początkową
3 – dzieci z próchnicą aktywną
Standardowy przegląd stomatologiczny odbywa się w wieku 3 lat. Jest to sympatyczne spotkanie Małego Pacjenta z lekarzem dentystą. Dziecko otrzymuje prezenty. Lekarz opowiada i pokazuje, jak należy dbać o zęby, dlaczego słodyczy nie lubią zęby, dlaczego należy pić wodę.. Dodatkowo trzylatkom robi się zdjęcia zgryzowe (i powtarza co roku, aby nie dopuścić do zaniedbania oraz ewentualnych wad zgryzowych)
Dziecko zdrowe w 4 roku życia przegląd stomatologiczny 2 razy w roku. Dzieci z grup zwiększonego ryzyka częściej.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ RODZICÓW W SZWECJI
Oczywiście nikt nie zastąpi rodziców, których rola jest nie do przecenienia. Wywiązywanie się z rodzicielskich obowiązków w Szwecji egzekwuje się dość zdecydowanie. W przypadku nieobecności na planowej wizycie rodzic karany jest grzywną. W przypadku nieobecności na czterech wizytach powiadamiana jest placówka pomocy społecznej.
BEZBOLESNE LECZENIE ZĘBÓW DZIECI
Jeśli chodzi o zabiegi dentystyczne w przypadku dziec,i muszą być absolutnie bezbolesne! Aby gabinet stomatologiczny i dentysta kojarzył się dziecku dobrze. W razie potrzeby stosowane są zaawansowane systemy znieczuleń, gaz rozweselający i bezbolesne leczenie laserem.
Dlaczego warto wprowadzić podobną opiekę stomatologiczną w Polsce? Bo to się opłaca, nie da się oszczędzić na zdrowiu. Nieleczona próchnica prowadzi do powikłań, których leczenie pochłania znaczne środki publiczne.