Halitoza –  nieprzyjemny zapach z ust, słowo to  pochodzi z łacińskiego halitus- oddech i greckiego osis-nienormalny, chory.

Już w antycznej kulturze ten problem był znany- ketuba, czyli tzw. licencja małżeńska, mogła zostać zerwana, jeśli jeden ze współmałżonków miał halitosis.

Strauman4

W latach 30-tych ub. wieku Fair i Wells wynaleźli osmoskop- przyrząd do mierzenia intensywności nieprzyjemnego zapachu. Później aparat ten został wykorzystany do analizy oddechu.

Przez te wszystkie lata nasza wiedza na temat  problemu, jakże powszechnego,  znacznie wzrosła.

W 90% przypadków źródłem halitosis jest jama ustna, pozostałe 10% dotyczy chorób ogólnoustrojowych. Ta przypadłość nasila się wraz z wiekiem. W USA problem ten dotyczy ok. 30% populacji, ale niestety, tylko niewielka część tych osób zgłasza się do lekarza dentysty.

Patogeneza halitosis związanego z jamą ustną zazwyczaj ma związek z chorobami przyzębia oraz nadmierną obecnością bakterii beztlenowych  na języku. Bakterie beztlenowe, głównie Fusobacterium i Actonomycestworzą wytwarzają  lotne związki siarki i to właśnie  one są  przyczyną nieświeżego oddechu. Kiedyś naukowcy twierdzili, że tylko osoby z zapaleniem przyzębia mogą mieć halitosis, teraz wiemy, że zdrowe przyzębie nie wyklucza halitosis.

6x3_32_powody_Akcept

Na grzbietowej części języka jest najwięcej bakterii ze wszystkich tkanek jamy ustne. I to właśnie język ma największy „wkład”, jeśli chodzi o jakość naszego oddechu. Powszechnie wiadomo, że masa bakteryjna znajdująca się na tylnej części grzbietu języka jest miejscem, gdzie powstaje najwięcej związków o nieprzyjemnym zapachu. Szorstka powierzchnia języka stwarza znakomite warunki dla beztlenowych bakterii, które  rozwijają się pod nieustannie formującą się na języku przykrywką z resztek jedzenia, metabolitów komórkowych i setkami tysięcy bakterii zarówno tych żywych, jak i martwych.

Halitosis pochodzenia ogólnoustrojowego dotyczy zazwyczaj problemów górnych i dolnych dróg oddechowych. Przewlekłe zapalenie zatok, przeszkody nosowe, ropnie i zapalenia oskrzeli i płuc, one najczęściej są sprawcą nieprzyjemnego zapachu z ust.

Halitosis może być także objawem poważnych chorób ogólnoustrojowych takich jak: przepuklina rozworu przełykowego, marskość wątroby, cukrzyca. Ale w tych przypadkach brzydki zapach obecny jest tylko podczas wymiotów lub tzw.  ,,odbijania się”. Żołądek jest  rzadko wiązany  z halitosis, poza szczególnymi przypadkami, zazwyczaj powiązanymi z obecnością w żołądku bakterii beztlenowych Helicobacter pylori.

Jak sobie radzić z tą chorobą?

Zapraszamy na konsultację u lekarza dentysty. Przed pierwszą wizytą pacjent wypełnia wywiad, który uwzględnia ogólnomedyczne pytania, np. o ogólnoustrojowe choroby, alergię, zapalenie zatok, katar, a także o leki, które pacjent przyjmuje, ponieważ niektóre z nich mogą powodować nieprzyjemny zapach z ust. Na pierwszej wizycie lekarz bazuje głównie na wywiadzie medycznym i zadawaniu pacjentowi dodatkowych pytań, ponieważ czasami pacjenci łączą nieprzyjemny zapach z ust ze ,,złym smakiem” w ustach (metalicznym, kwaśnym), a nie zawsze ma to coś ze sobą wspólnego. Wąchanie wydychanego przez pacjenta powietrza jest jedną z podstawowych technik obecności halitosis. Pacjent na ok 1minutę wstrzymuje oddech, a potem stopniowo i powoli wydmuchuje powietrze, osoba badająca znajduje się ok. 10cm od twarzy badanego. Tak powinno się badać, aczkolwiek nie jest to przyjemna procedura, tak dla pacjenta jak i dla lekarza. I raczej tego nie praktykujemy. Trwają prace nad konstrukcją sztucznego nosa, a w chwili obecnej możemy posłużyć się urządzeniem do monitorowania poziomu siarczków w wydychanym powietrzu, tzw. halimetrem.

Jednak przed wizytą musimy pamiętać o kilku zasadach.

Nie należy jeść czosnku i cebuli ok. 48 godzin przed badaniem, ponieważ ich spożycie powoduje uwalnianie siarczków i może zafałszować badanie. Alkohol także wpływa na wynik badania, dlatego nie należy pić alkoholu min. 12 godzin przed wizytą. Istnieje wiele sposobów diagnozy haliotosis, sprawdzany jest też wskaźnik pokrycia językiem osadem, jednak warto zwrócić uwagę na to, że zarówno brak osadu nie świadczy o braku halitosis, a także jego obecność nie świadczy o obecności halitosis.

 

Przejściowe halitosis zlikwidujemy eliminując produkty i nawyki, które ją powodują np.: nie jeść czosnku, cebuli i ostrych potraw, unikać palenia papierosów, nie pić alkoholu.

Poranny zły oddech wynika ze zmniejszonego przepływu śliny i zmniejszonej dostępności do tlenu podczas snu, co sprzyja beztlenowemu tworzeniu związków siarczku. To właśnie tłumaczy dlaczego halitosis najbardziej uwidacznia się rano. Pacjentom z nieprzyjemnym porannym oddechem zaleca się czyszczenie języka skrobaczką oraz płukanie płukankami przed pójściem spać. Po zjedzeniu śniadania lub wypiciu szklanki wody problem powinien ustąpić.

Halitosis ogólnoustrojowe dotyczące nosa i klatki piersiowej charakteryzuje się brzydkim zapachem z nosa oraz brakiem lub ograniczonym nieprzyjemnym zapachem z ust. Ciągle powtarzające się infekcje jamy nosowej i zatok przynosowych prowadzą do zmian właściwości oczyszczających nabłonka oddechowego, powodują przyrost bakterii i zastój wydzielania śluzu. Pacjenci z takimi problemami powinni zostać skierowani do otolaryngologa. Zabiegi stomatologiczne takie jak leczenie kanałowe bądź ekstrakcje zębów mogą powodować infekcje wymagające późniejszych wizyt u dentysty.

Halitosis związane z chorobami płuc charakteryzują się nieprzyjemnym zapachem zarówno z ust jak i z nosa.

Bardzo ważną kwestią są leki przyjmowane przez pacjenta, leki na alergie, wysokie ciśnienie i antydepresanty mogą wpływać na wzrost halitosis. Metabolity wielu lekarstw są usuwane przez płuca. Leki przeciwnowotworowe mogą pośrednio powodować halitosis ponieważ mogą one powodować zapalenie błony śluzowej, owrzodzenia i zapalenia dziąseł. Narkotyki powodują natomiast suchość w jamie ustnej.

dreamstime_8813731'

Halitosis wewnątrzustne związane jest ze słabszym oddychaniem przez nos oraz wzmożonym oddychaniem przez usta. Ich częstą przyczyną jest: suchy zębodół, próchnica zębów, zapalenie dziąseł, zapalenie tkanek przyzębia.

Stres, suchość w jamie ustnej ustach także mogą przyczyniać się do nieprzyjemnego zapachu z ust. Co ciekawe, u kobiet zwiększone wydzielanie związków siarczkowych jest związane z menstruacją, a także w połowie cyklu jest ich więcej.

W zmniejszaniu bakterii na języku najbardziej efektywne jest czyszczenie języka skrobaczką , a także używanie płukanek z chlorheksydyną, zabieg ten należy wykonywać dwa razy dziennie.